پس از انتخاب کالا و شرکت مورد نظر و در نهایت خرید کالا از شرکت‌های خارجی، لازم است پیش از ارسال کالاهای خریداری شده در مبدأ دو بازرسی مهم بر روی کالاها صورت گیرد. این دو بازرسی عبارتند از؛ بازرسی کیفی کالا و همچنین بازرسی کمی کالا پیش از حمل برای انتقال به مقصد نهایی. در این صورت موفق به اخذ گواهی استاندارد از مبدأ خواهند شد. پس از انجام بازرسی، گواهی‌هایی با عناوین “گواهی بازرسی COI “و “گواهی بازرسی IC “به صادرکنندگان تعلق می گیرد که دارا بودن آن ها جهت ترخیص کالا از گمرک الزامی می باشد.
گواهی استاندارد COI چیست؟
این گواهی یکی از مدارکی است که حتما باید در زمان ترخیص کالا از گمرک به مراجع و سازمان‌های ذی‌ربط تحویل داده شود. برای کسب این گواهی باید به شرکت‌های بازرسی بین‌المللی که تحت نظر سازمان استاندارد بین المللی فعالیت می کنند مراجعه کرد. اخذ گواهی استاندارد جهت ترخیص کالای صادراتی شامل مراحل مختلفی می‌شود که در این مقاله سعی به توضیح آن ها داریم.
نحوه اخذ گواهی استاندارد از مبدا
هنگامی که فرد یا افرادی قصد تجارت با خرید کالا از کشورهای خارجی داشته باشند این حق را دارند که پیش از نهایی شدن خرید و خارج کردن کالا از کشور مبدا نسبت به کیفیت آن مطلع شوند و اینگونه شامل ضرر نشوند، در این زمان دو راه پیش پای تجار قرار دارد اول اینکه خود آن ها برای اطلاع از کیفیت کالا به کشور و شرکت تولید کننده کالا مراجعه کنند و از نزدیک کیفیت محصولات را بررسی کنند یا اینکه به هر دلیلی قادر به انجام این کار نباشند و از شرکت‌های بازرسی بین‌المللی کمک بخواهند.
این شرکت ها به صورت دقیق و تخصصی کالاهای مورد نظر را بازرسی می کنند و نتایج نهایی را به صورت یک گواهی به تجار ابلاغ می کنند. ناگفته نماند گواهی بازرسی به نوع بازرسی از محصول بستگی دارد به طور مثال اگر این بازرسی از نظر ظاهری و کمی صورت گیرد گواهی بازرسی IC اما اگر از نظر کیفی صورت گیرد گواهی بازرسی COI گفته می شود.
مراحل بازرسی کالا در مبدا برای صدور گواهی های مورد نظر
زمان انتخاب شرکت بازرسی برای انجام بازرسی در مبدا و صدور گواهی، مهم ترین نکته ای که در به خوبی باید به آن دقت شود این است که شرکت مذکور باید یک شرکت بین المللی با شعبات مختلف در نقاط مختلف دنیا و تحت نظر سازمان استاندارد باشد. در نهایت پس از عقد قرارداد با شرکت بازرسی بین المللی، بازرسان برای صدور گواهینامه بازرسی کالا در مبدا، مراحل زیر را پشت سر می گذارند:
- انتخاب رندوم از میان کالاهای مورد نظر و بازرسی کیفی آن ها
- تحویل مدارک از کارفرما و بررسی دقیق آن ها
- تطابق دادن تمامی مدارک و همچنین کالای انتخاب شده با استانداردهای روز جهانی و کشور مبدا و مقصد
- در صورت وجود هر گونه تفاوت یا نقصی به تجار طلاع داده می شود تا نقص رفع شود
- پس از رفع نواقص دوباره بازرسی صورت می گیرد
- تکمیل گزارش‌های مربوط به بازرسی کالا در مبدا
- صدور گواهی بازرسی COI
تمامی خدمات اخذ گواهی استاندارد از مبدأ برای ترخیص کالا و ترخیص مواد شیمیایی از گمرک الزامی می باشند. و هرگونه تقلب در دریافت گواهی استاندارد از مبدأ مجازات قانونی در پی دارد.
اخذ گواهی استاندارد ترخیص کالا
گواهی های بازرسی شامل دو مورد است:
- گواهی بازرسی پیش از حمل (PSI) که تنها از طریق آن خریدار می تواند مطمئن شود که محموله کالاهای تحویل شده به شرکت های حمل و نقل از لحاظ حجم، تعداد، کیفیت و مشخصات با چیزی که در قرارداد فروش تعهد شده مطابقت دارد.
- گواهی بازرسی کالا در مبدا (COI) که توسط شرکت های بازرسی ارائه می شود.
اخذ گواهی CO(certificate of origin) به چه صورت می باشد؟
گواهی مبدا، سندی می باشد که اتاق های بازرگانی هر کشور برای کالا های صادراتی تنظیم می کند و در این سند کشور تولید کننده کالای مورد نظر گواهی می شود. اخذ و نحوه دریافت گواهی CO از نظر مقامات کشور مقصد نظير بانک ها، وزارت خانه های صنعتی، کشاورزی، بهداری، دانشگاهی و مراکز تحقيقاتی و پژوهشی اهمیت زیادی دارد. زیرا هر کدام از آن ها می توانند گواهی مبدا را خواستار شوند.
طبق بررسی های انجام شده متولی صدور گواهی مبدأ در هر کشور سه نهاد می‌باشند:
۱. اتاق‌های بازرگانی و صنایع و معادن(مجموعا 34 اتاق در ایران)
۲. سازمان بنادر و دریانوردی/ مناطق ویژه اقتصادی(جمعا 19 منطقه ویژه اقتصادی در کل کشور)
۳. سازمان مناطق آزاد(مجموعا 6 منطقه آزاد در کل کشور)
بازرگانان چه زمانی به گواهی بازرسی نیاز داریم؟
هنگامی که ارزش کالای خریداری شده توسط بازرگانان، بالا باشد و یا یک مشتری که حساسیت بالایی دارد در پی دیدن مدارک لازم باشد و گواهی بازرسی و استاندارد بخواهد، لازم است این مدارک را در دسترس داشته باشند.
مهم ترین هدف از اخذ گواهی استاندارد، دادن این اطمینان به مشتریان بوده که کالا دقیقا محصول مورد نظر آن ها می باشد و پارامترهای کیفی نیز مطابق با خواست آن ها است.
بازرگانی صباغی زاده به خوبی می توانند در وصول این اطلاعات و مدارک به بازرگانان جهت ترخیص کالا از گمرک فرودگاه امام خمینی و دیگر گمرکات کمک کند. در صورتی که یک مشتری بر دریافت این گواهی از بازرگانان اصرار به خرج دهد هزینه های اداری و بازرسی به عهده مشتری است
آیا دریافت گواهی بازرسی COI برای بازرگانان یک امر اجباری محسوب می‌شود؟
به طور کلی کالاهای وارداتی به دو گروه کالاهای دارای استاندارد اجباری و کالاهایی که نیاز به استاندارد و گواهی ندارند تقسیم می شوند. کالاهای دارای استاندارد اجباری به صورت مستقیم یا غیر مستقیم با سلامتی انسان‌ها در ارتباط اند به همین منظور اخذ گواهی COI برای آنها اجباری می باشد. درحقیقت دریافت این گواهی به نفع خود بازرگانان می باشد زیرا در این صورت شخص از کیفیت و سلامت کالاها مطمئن می شود.
شرکت های بین المللی جهت ارزیابی کالاها
برخی کشورها جهت بررسی کمی، کیفی کالاهای وارداتی به کشور، همکاری دائمی با شرکت های بین المللی ارزیابی کالاها و صدور گواهی مبدا دارند. نام بعضی از این شرکت های معتبر ارزیابی بین المللی عبارت است از:
- Bureau Veritas Group
- Cotecna
- Intertek
- SGS
