هر کالایی که وارد کشور می شود، باید یک سری تشریفات گمرکی را طی کرده و پس از ارائه مدارک توسط صاحب کالا ترخیص گردد. طی این مراحل، کالا به مدت مشخصی در انبارهای گمرک نگهداری می شود. در واقع، کالای متروکه گمرک، کالایی است که بیش از حد مجاز در انبارهای گمرک نگهداری شده باشد.
در ادامه به قوانین مربوط به این اصطلاح گمرکی پرداخته می شود و اطلاعات دقیق تری به شما خواهیم داد.
4 دلیل متروکه شدن کالا در گمرک
به طور خلاصه می توان گفت که دلیل اصلی متروکه شدن کالا، عدم ترخیص کالا از گمرک توسط صاحب کالا یا ناتمام باقی ماندن تشریفات گمرکی است.
حال سؤال پیش می آید که چرا صاحب کالا به گمرک مراجعه نمی کند. از این رو دلایل متروکه شدن کالا عبارتند از:
1. عدم ارائه اسناد و مدارک لازم برای ترخیص کالا به طور کامل (که باید توسط صاحب کالا انجام شود)
2. اقدامات لازم برای صدور مجوز واردات توسط صاحب کالا انجام نشده باشد.
3. صاحب کالا مجوزهای اداره بهداشت یا استاندارد را برای ترخیص کالا نداشته باشد.
4. صاحب کالا برای پرداخت هزینه ترخیص کالا از گمرک مشکل دارد.
قوانین و مقررات کالای متروکه
قانون کالای متروکه گمرک برای موارد مختلف، متفاوت است؛ هر کالایی تحت شرایط خاصی متروکه می شود؛ اما در کل برای کالاهایی که از راه هوایی وارد گمرک می شوند، اگر پس از 2 ماه از تاریخ صدور اولین قبض انبار، ترخیص نگردند، در زمره کالاهای متروکه قرار می گیرند. در خصوص گمرکهای زمینی و دریایی، این مدت زمان ممکن است، تا 4 ماه افزایش یابد.
شرایط کالای متروکه شده از نوع ممنوعه به چه صورت است؟
ارزیابی و ضبط کالا: ارزیاب گمرک موظف است صورت مجلس ضبط را سریعاً صادر کند و گمرک مراتب را به صاحب کالا یا آورنده آن اطلاعرسانی میکند.
اطلاعرسانی: اگر صاحب کالا مشخص نباشد، مراتب ضبط در یک روزنامه کثیرالانتشار آگهی میشود.
اعتراض صاحب کالا: صاحب کالا میتواند تا دو ماه پس از ابلاغ صورت مجلس ضبط یا انتشار آگهی در روزنامه، به مراجع قضایی مراجعه و ظرف 15 روز مراتب را به مرجع قضایی اعلام کند. در غیر این صورت، کالا به نفع دولت ضبط میشود.
در صورتی که کالای ضبط شده فاسدشدنی باشد یا نگهداری آن هزینه زیادی داشته باشد، حتی اگر تکلیف نهایی آن توسط مراجع قضایی مشخص نشده باشد، فروخته میشود. همچنین کالاهایی که 6 ماه از تاریخ ضبط آنها گذشته باشد و تکلیف نهایی آنها توسط مراجع قضایی مشخص نشده باشد، بر اساس قانون به فروش میرسد. با تشخیص مرجع قضایی، ممکن است کالای فاسدشدنی یا پر هزینه تا زمان تعیین تکلیف نهایی نگهداری شود.
آیا می توان زمان ترخیص کالا از گمرک را تمدید کرد؟
بر اساس قانون کالای متروکه، صاحب کالا مجاز است، در صورت داشتن دلایل موجه و با ارائه درخواست کتبی، برای ترخیص کالای متروکه مهلت بگیرد. مطابق چنین قانونی، فرصت ترخیص کالا بین المللی در گمرک های زمینی و دریایی به مدت 4 ماه و برای گمرکهای فرودگاهی، 2 ماه قابل تمدید است. البته این نکته را نیز باید مد نظر داشت که زمان تمدید تا حدودی به موسسه تولید نیز بستگی دارد و بر مبنای نظر گمرک می تواند، تغییر کند.
فروش کالای متروکه به تشخیص گمرک چگونه است؟
مطابق قانون، مسئولیت فروش کالای متروکه گمرکی بر عهده سازمان جمعآوری و فروش اموال تملیکی است. کالاهای متروکه به یکی از روش های حراج، خرده فروشی یا مزایده کتبی فروخته می شوند. انتخاب شیوه فروش بر عهده گمرک است.
در خصوص درآمد حاصل از فروش کالای متروکه باید گفت که متعلق به گمرک نیست؛ بلکه گمرک پس از کشر هزینه های مربوط به نگهداری کالا در انبار، حمل و نقل، حق بیمه، بارگیری، تخلیه و سایر هزینه های مربوط به فروش، مابقی مبلغ را به صاحب کالا می پردازد.
شایان ذکر است که صاحب کالا 2 سال مهلت دارد، تا با ارائه مدارک مورد نیاز برای اثبات مالکیت کالای متروکه گمرکی، هزینه حاصل از فروش کالا را با مراجعه به اداره گمرک دریافت کند.
جلوگیری از متروکه شدن کالا در گمرک
آشنایی با قوانین مقررات کالای متروکه، بهترین راه برای جلوگیری از این اتفاق است. با توجه به آنچه در قسمت قبل گفته شد، توجه به موارد زیر می تواند از متروکه شدن کالا از گمرک پیشگیری کند:
- ترخیص کالا از گمرک، مراحل گوناگونی دارد که از جمله آنها می توان به ثبت اظهارنامه گمرکی، جمعآوری اسناد و مدارک و دریافت مجوزهای لازم اشاره کرد. طی کردن صحیح این مراحل از عدم ترخیص کالا از گمرک، متروکه شدن آن یا طولانی شدن پروسه ترخیص جلوگیری می کند.
- برآورد هزینه ترخیص کالا و برنامه ریزی برای پرداخت آن یکی دیگر از اقدامات مهمی است که باید انجام داد. توصیه می شود که قبل از اقدام به واردات، هزینه ترخیص کالای مد نظر را استعلام کنید.
وظایف مرجع تحویل گیرندهی کالای متروکه چیست؟
مرجع تحویل گیرندهی کالای متروکه موظف است گزارشهای دو نسخهای گمرک را که به صورت هفتگی ارائه میشود بررسی کند. این گزارش توسط مسئول گمرک جهت ثبت به متصدی نگهداری کالاهای متروکه ارائه میشود و علت متروکه شدن کالا را به صاحبان آن ابلاغ میکند.
تعیین و تمدید مدت زمان توقف کالا در گمرک طبق قوانین و ضوابط، بر عهده ادارههای مسئول مناطق آزاد است. پس از انقضای این مدت، کالا طبق فهرست گمرک و مفاد تبصره ۵ ماده ۲۴ قانون امور گمرکی، مشمول مقررات مربوط به کالاهای متروکه خواهد شد.
بررسی قوانین کالای متروکه توسط بازرگانی صباغی زاده
در این مقاله به بررسی موضوع کالاهای متروکه در گمرک، قوانین و مقررات مربوط به آن و چالشهایی که واردکنندگان و صادرکنندگان با آن روبرو هستند، پرداختیم. با آشنایی با قوانین و مقررات مربوط به کالاهای متروکه و برنامهریزی دقیق، میتوان از بروز این مشکل جلوگیری کرد. در صورت نیاز به کمک، میتوانید با ترخیص کاران مجرب شرکت ترخیص کالا صباغی زاده که در حوزه ترخیص کالا از گمرک تجربه و دانش کافی دارند مشورت کنید تا کالای شما در دسته کالاهای متروکه قرار نگیرد.